Monety okolicznościowe o nominale 2 euro z kolorowymi elementami

Opublikowano przez

Monety okolicznościowe o nominale 2 euro cieszą się dużą popularnością wśród kolekcjonerów, przedstawiając unikalne wzory upamiętniające ważne wydarzenia i rocznice oraz mogą być wykorzystywane w celach charytatywnych (emisje solidarnościowe). Istnieją monety okolicznościowe 2 euro, które posiadają modyfikacje w postaci kolorowych elementów, budząc wątpliwości co do ich statusu prawnego.

Regulacje

Emisja monet euro, w tym okolicznościowych i kolekcjonerskich, jest regulowana przez zestaw przepisów i zaleceń mających na celu utrzymanie spójności oraz zapobieganie fałszerstwom. Podstawową regulacją, która nadzoruje projektowanie i emisję monet euro, jest Zalecenie Komisji Europejskiej 2009/23/WE (wraz z późniejszymi zmianami i dokumentami towarzyszącymi), które określa wytyczne dotyczące narodowych stron i emisji monet euro przeznaczonych do obiegu.

Zgodnie z tym Zaleceniem, wszystkie monety euro przeznaczone do obiegu muszą przestrzegać określonych wytycznych dotyczących ich wzornictwa. Narodowa strona monety musi zawierać wzór kraju emitującego otoczony dwunastoma gwiazdami flagi europejskiej, bez modyfikacji tych podstawowych elementów, z wyjątkiem specjalnych okoliczności, takich jak zmiana głowy państwa. Emisja monet euro, na wniosek kraju członkowskiego strefy euro, zatwierdzana jest przez Radę Unii Europejskiej i Komisję Europejską oraz publikowana w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Interpretacja

Europejski Bank Centralny (EBC) oraz banki narodowe wydały oświadczenia dotyczące statusu tych monet. Stwierdzają one, że okolicznościowe monety 2 euro emitowane przez jakiekolwiek państwo strefy euro są prawnym środkiem płatniczym w całej strefie euro, o ile spełniają standardowe specyfikacje i zostały oficjalnie zatwierdzone.

Przykład informacji na stronie banku centralnego Estonii (tłumaczenie maszynowe)

Jednocześnie, dodanie koloru lub innych modyfikacji niż wymienione w zaleceniach nie dyskwalifikuje ich automatycznie jako środka płatniczego, ale może wywoływać pytania dotyczące ich używania w codziennych transakcjach. Monety te są generalnie prawnym środkiem płatniczym, ale ich akceptacja może zależeć od lokalnych polityk bankowych i znajomości społecznej – moneta odbiegająca od standardowego wzorca może zostać zakwestionowana przez sprzedawcę, który może odmówić jej przyjęcia.

Wątpliwości

Prywatni producenci

Sklepy numizmatyczne oferują kolekcjonerom kolorowe monety okolicznościowe o nominale 2 euro. Monety te produkowane są przez prywatne firmy poprzez nałożenie kolorowej farby na wybrane elementy motywu monet zakupionych u emitenta. Produkty te mają swoich zwolenników, chwalących walory artystyczne, jak i przeciwników, którzy nie tolerują takiej modyfikacji. Nie wdając się w ocenę artystyczną, rodzi się pytanie – czy w świetle wymienionych dokumentów są to prawne środki płatnicze, czy można ich używać do płatności, czy są monetami w sensie definicyjnym?

Wątpliwość ta znalazła się w dokumencie Komisji Europejskiej Zalecenie Komisji z dnia 22 marca 2010 r. dotyczące zakresu i skutków statusu banknotów i monet euro jako prawnego środka płatniczego (2010/191/UE)):

7. Uszkodzenie banknotów i monet w celach artystycznych
Państwa członkowskie nie powinny zachęcać do uszkadzania banknotów i monet euro w celach artystycznych, ale powinny je tolerować. Tego rodzaju uszkodzone banknoty i monety powinny być uznawane za nienadające się do obiegu.

Tak więc ich produkcja nie jest zakazana, a kolorowanie monet przez prywatne firmy pozbawia je statusu prawnego środka płatniczego i powinno się je, moim zdaniem, określać mianem produktów numizmatycznych. Potwierdzeniem takiej wykładni jest informacja zamieszczana przez sprzedawców, np.:

zrzut ekranu sklepu internetowego oferującego kolorowe monety 2 euro

Oficjalni emitenci

Oficjalni emitenci (mennice, banki centralne, ministerstwa lub inne organy emisyjne) kilku krajów strefy euro, jak np. Francja (2024), Holandia (2015), Portugalia (2024) (zobacz też: inne kraje i emisje), wydały kolorowe wersje monet okolicznościowych 2 euro. Monety te, o ile przestrzegają oficjalnych wytycznych i zostały zatwierdzone do obiegu, są prawnym środkiem płatniczym w całej strefie euro. Wytyczne Komisji Europejskiej i EBC zapewniają, że te monety spełniają niezbędne standardy, aby mogły być używane wraz ze zwykłymi monetami euro. Niemniej jednak, ich codzienne używanie może napotkać praktyczne trudności ze względu na ich odmienny wygląd.

Podsumowanie

Z lektury regulacji, zaleceń i komunikatów dotyczących monet euro wynika, że:

  1. Monety euro muszą być akceptowane jako prawny środek płatniczy, jeśli spełniają określone zasady regulujące ich produkcję i emisję.
  2. Monety kolekcjonerskie i monety okolicznościowe 2 euro w wersji kolekcjonerskiej nie są przeznaczone do normalnego obiegu, a państwa członkowskie strefy euro są zobowiązane do stosowania środków zapobiegających ich używaniu w roli środków płatniczych.
  3. Monety kolekcjonerskie i okolicznościowe 2 euro w wersji kolekcjonerskiej (wyższa jakość wykonania niż standardowa jakość obiegowa i/lub zmodyfikowane) sprzedawane są powyżej wartości nominalnej, pakowane w kapsle, rolki, karty, etui oraz posiadają certyfikaty wskazujące ich kolekcjonerskie przeznaczenie.
  4. Monety kolekcjonerskie euro są prawnymi środkami płatniczymi tylko w kraju emitenta – można używać ich do płatności, ale ze względu na ich wyższą wartość niż nominalna, jest to praktycznie niespotykane.
  5. Monety okolicznościowe o nominale 2 euro, przeznaczone do normalnego obiegu, są prawnymi środkami płatniczymi na całym obszarze strefy euro.
  6. Monety okolicznościowe 2 euro modyfikowane przez prywatnych producentów nie są prawnymi środkami płatniczymi (pieniędzmi) i należy je traktować jako produkty numizmatyczne.

Dozwolone użycie informacji i materiałów pod warunkiem wskazania wpisu lub news.notafilia.pl

Źródło: dokumenty Komisji Europejskiej, strony internetowe oficjalnym emitentów państw strefy euro