Stany Zjednoczone Ameryki – zakończenie produkcji jednocentówek

22 maja 2025 r. Departament Skarbu Stanów Zjednoczonych (United States Department of the Treasury) zapowiedział zakończenie produkcji monet o nominale jednego centa

Debata na temat wycofania monet jednocentowych toczy się w Stanach Zjednoczonych od 1989 roku. Już wtedy pojawiały się pierwsze głosy ekspertów i ekonomistów, którzy wskazywali na nieopłacalność produkcji tych monet. Pierwsze projekty ustaw – m.in. Price Rounding Act z 1989 roku i The Legal Tender Modernization Act z 2001 roku – mimo społecznego poparcia, nie zostały uchwalone. Powodem były m.in. obawy psychologiczne (np. przed wzrostem cen w wyniku zaokrąglania) oraz skuteczne lobbowanie przez producentów cynku, z którego w większości składa się cent.

W 2017 roku republikańscy senatorowie John McCain i Mike Enzi przedstawili projekt ustawy Currency Optimization, Innovation, and National Savings (COINS) Act, który przewidywał m.in. wstrzymanie emisji monet jednocentowych na okres 10 lat, aby zbadać konsekwencje ich wycofania. Projekt został jednak odrzucony przez Kongres.

W lutym 2025 roku prezydent USA ogłosił wolę zaprzestania emisji centów, jednak zgodnie z Konstytucją USA tylko Kongres ma kompetencje do podejmowania takich decyzji, ponieważ reguluje działalność Departamentu Skarbu, w tym Mennicy Stanów Zjednoczonych (United States Mint).

30 kwietnia 2025 roku senatorowie Lisa McClain (Partia Republikańska, Michigan) i Robert Garcia (Partia Demokratyczna, Kalifornia) przedstawili projekt ustawy Common Cents Act of 2025, mający na celu oficjalne wycofanie monet jednocentowych z obiegu gotówkowego oraz wprowadzenie obowiązkowego zaokrąglania cen do najbliższych 5 centów w transakcjach gotówkowych. Projekt przewiduje również dopuszczenie dobrowolnego zaokrąglania przez firmy jeszcze przed wejściem ustawy w życie.

22 maja 2025 roku Departament Skarbu ogłosił, że zakończy produkcję monet jednocentowych z końcem 2025 roku. Ostatnie zamówienie na centy zostało zrealizowane przez Mennicę w maju 2025 roku, a monety te trafią do obiegu w 2026 roku.

Koszt produkcji jednej monety, składającej się w 97,5% z cynku i 2,5% z miedzi, wynosi obecnie około 3,69 centa, czyli znacznie więcej niż jej wartość nominalna. Według danych Departamentu Skarbu, koszt ten wzrósł znacząco w ciągu ostatniej dekady – w 2014 roku wynosił zaledwie 1,3 centa. Zgodnie z danymi opublikowanymi przez Mennicę, rezygnacja z emisji centów przyniesie roczne oszczędności na poziomie 56 milionów dolarów, nie licząc dodatkowych korzyści wynikających z przeniesienia zdolności produkcyjnych na inne nominały.

Ze względu na niską siłę nabywczą, monety jednocentowe od lat traciły znaczenie w codziennym obrocie. Produkcja centów była sukcesywnie ograniczana – w 2015 roku wybito 9,36 miliarda monet, natomiast w 2024 roku już tylko 3,22 miliarda. Obecnie w obiegu znajduje się około 114 miliardów monet jednocentowych.

Po zakończeniu ich produkcji liczba monet w obiegu będzie stopniowo maleć, co w ciągu kilku lat doprowadzi do powszechnego stosowania zaokrągleń cen do 5 centów. Niewykluczone, że w dalszej perspektywie wycofane zostaną również monety pięciocentowe, których produkcja również jest nieopłacalna – w 2024 roku koszt produkcji jednej takiej monety wyniósł 13,78 centa. Departament Skarbu nie skomentował dotychczas tego scenariusza.

Warto zaznaczyć, że zaokrąglenia mają dotyczyć wyłącznie obrotu gotówkowego. W przypadku płatności bezgotówkowych – takich jak karty płatnicze, czeki czy przelewy – ceny będą nadal podawane i rozliczane z dokładnością do jednego centa.

Dodatkowe informacje o monetach dolara amerykańskiego.
Obecnie z obiegu znajduje się sześć nominałów:

Wartość	Nominał na monecie	Nazwa potoczna
1 cent	one cent	penny (pens)
5 centów	five cent	nickel (nikiel)
10 centów	one dime	dime (jedna dziesiąta)
25 centów	quarter dollar	quarter (ćwiartka)
50 centów	half dollar	half dollar (pół dolara)
1 dolar	one dollar	dollar coin (moneta dolarowa) golden dollar (złoty dolar)

W obiegu były także inne nominały.

Pierwszy cent został wyemitowany w 1793 roku. Od 1909 roku bity jest ze stopu cynku i miedzi.

Moneta o nominale 50 centów rzadko występuje w obiegu.

Moneta jednodolarowa, mimo wprowadzenia do obiegu w 1794 roku, nigdy nie zdobyła dużej popularności – nawet pomimo prób jej upowszechnienia podejmowanych od lat 70. XX wieku. Przyczyną jest stała produkcja i powszechność banknotu jednodolarowego. Od 2011 roku monety te produkowane są głównie na potrzeby kolekcjonerskie. Starsze emisje również rzadko pojawiają się w obiegu.

Oprócz jednodolarówek, na rynek kolekcjonerski trafiają również monety 25- i 50-centowe.

Nazwa „nickel” pochodzi od jednego ze składników stopu, „dime” – od francuskiego dîme, które z kolei wywodzi się z łacińskiego decima („jedna dziesiąta czegoś”), natomiast „golden dollar” – od koloru.

Monety dolara amerykańskiego były wcześniej wybijane również w srebrze i złocie. Ostatnie złote monety wybito w 1933 roku. Ostatnie srebrne monety o próbie 900 – w 1964 roku, a ostatnie półdolarówki o próbie 400 – w 1970 roku.

Dozwolone użycie informacji i materiałów pod warunkiem wskazania wpisu lub news.notafilia.pl

Źródło: Wikipedia, The New York Times, Reuters, treasury.gov, usmint.gov