Stany Zjednoczone Ameryki – 250. rocznica niepodległości

W 2026 r. Stany Zjednoczone Ameryki będą obchodzić 250. rocznicę podpisania deklaracji niepodległości Stanów Zjednoczonych, aktu prawnego uzasadniającego prawo Trzynastu Kolonii brytyjskich w Ameryce Północnej do wolności i niezależności od króla Wielkiej Brytanii, Jerzego III. Ratyfikowana 4 lipca 1776 w Filadelfii podczas II Kongresu Kontynentalnego

W 2020 r. Kongres Stanów Zjednoczonych uchwalił ustawę Circulating Collectible Coin Redesign Act of 2020 (Ustawa o przeprojektowaniu obiegowych monet kolekcjonerskich z 2020 r.) upoważniającą Departament Skarbu do emisji w 2026 r. monet z symboliką „półpięćsetnej rocznicy powstania Stanów Zjednoczonych”. Na uwagę zasługują dwie sekcje ustawy:

(Sekcja 3) Departament Skarbu może emitować ćwierćdolarówki (quarter dollars), począwszy od 1 stycznia 2026 r., z maksymalnie pięcioma różnymi wzorami upamiętniającymi 250-lecie Stanów Zjednoczonych (U.S. semiquincentennial). Jeden ze wzorów ćwierćdolarówki musi upamiętniać wkład kobiety lub kobiet w powstanie narodu, Deklarację Niepodległości lub inne przełomowe momenty w historii Ameryki.

Departament Skarbu może także – oprócz monet jednodolarowych honorujących rdzennych Amerykanów oraz innowacje i innowatorów – wybić na okres jednego roku, począwszy od 1 stycznia 2026 r., monety o nominale 1 dolara z wzorami upamiętniającymi 250-lecie Stanów Zjednoczonych.

(Sekcja 6) Na rewersie wskazanych monet nie można umieszczać portretów w formie popiersia ani ujęć głowy i ramion, niezależnie od tego, czy osoba żyje, czy zmarła. Zabronione jest również umieszczanie podobizn osób żyjących w jakiejkolwiek formie.

Skarbnik Stanów Zjednoczonych, urzędnik Departamentu Skarbu Stanów Zjednoczonych, potwierdził na swoim profilu w serwisie X (d. Twitter), że projekt monety z obecnie urzędującym prezydentem jest prawdziwy. Ze względu na trwający w USA Government shutdown urzędnik nie chce/nie może udzielić szczegółowych informacji na ten temat.

Na awersie znajduje się portret profilowy Trumpa, napis „LIBERTY” (WOLNOŚĆ), dewiza „IN GOD WE TRUST” (BOGU UFAMY) oraz lata rocznicowe „1776” i „2026”. Na rewersie znajduje się wizerunek Trumpa podnoszącego pięść po nieudanym zamachu w Bulter w Pensylwanii, u góry napis „FIGHT FIGHT FIGHT” (WALCZ, WALCZ, WALCZ) oraz powiewającą za jego głową amerykańską flagą z naniesionym nominałem „$1”. Na dole napis „UNITED STATES OF AMERICA” (STANY ZJEDNOCZONE AMERYKI) i „E PLURIBUS UNUM” (Z WIELU, JEDEN – motto USA, znajdujące się na Wielkiej Pieczęci Stanów Zjednoczonych)

Krytycy wskazują na sprzeczność projektu z ustawą Circulating Collectible Coin Redesign Act of 2020, którą podpisał obecny prezydent w 2021 r. (pierwsza prezydentura). Ponadto 31 Kodeks Stanów Zjednoczonych § 5114 – Grawerowanie i drukowanie walut i dokumentów zabezpieczonych (31 U.S. Code § 5114 – Engraving and printing currency and security documents) stanowi:

(b) Na walucie Stanów Zjednoczonych znajduje się napis „In God We Trust” (Bogu ufamy) w miejscu uznanym przez Sekretarza za stosowne. Na walucie i papierach wartościowych Stanów Zjednoczonych może znajdować się wyłącznie portret osoby zmarłej. Imię i nazwisko osoby zmarłej powinno być umieszczone pod portretem.

Ponadto, w amerykańskim prawodawstwie opisana jest również zasada, że portret (prezydenta/osoby) może się znaleźć na monecie nie wcześniej niż dwa lata po jej śmierci (31 U.S. Code § 5112 – Denominations, specifications, and design of coins (E) – 31 Kodeks Stanów Zjednoczonych § 5112 – Nominały, specyfikacje i projekty monet (E)), choć dotyczy to emisji „dolarów prezydenckich” (Presidential $1 Coin Program).

Część komentatorów stwierdza, że w projekcie portret profilowy Trumpa znajduje się na awersie monety, a nie na rewersie — co wygląda na próbę obejścia przepisu. Na rewersie Trump również jest przedstawiony, jednak nie jest jasne, czy to ujęcie narusza prawo – formalnie nie mieści się w literalnym zakazie dotyczącym „portretu głowy i ramion” lub „popiersia”. Jednak sekcja 6 ustawy z 2020 r. wyraźnie stanowi „Zabronione jest również umieszczanie podobizn osób żyjących w jakiejkolwiek formie”.

Mimo potwierdzenia autentyczności projektu, rzecznik Departament Skarbu podkreślił, że ostateczny projekt nie został jeszcze wybrany. Zanim jakakolwiek moneta trafi do produkcji musi przejść ścieżkę legislacyjną, która zbada zgodność projektu z istniejącym prawodawstwem. Otwartym pozostaje również pytanie, czym kierował się autor projektu proponując powiązanie obecnego prezydenta z 250. rocznicą niepodległości USA.

Rocznica niepodległości USA zostanie upamiętniona hiszpańskimi monetami kolekcjonerskimi, które będą emitowane w 2025 i 2026 r.

Warunki użycia informacji i materiałów

Źródło: politico.com, cnn.com