Iran – nowy czek irański

11 marca 2025 r. Bank Centralny Islamskiej Republiki Iranu (بانک مرکزی ایران, CBI) wprowadził do obiegu nowy czek irański

Czek irański (ایران‌ چک‌های در جریان, Iran Cheque) – czek gotówkowy, pełniący rolę awaryjnej/zastępczej waluty, denominowany w rialach irańskich, o stałych i wysokich nominałach – 500 000, 1 000 000 i 2 000 000 riali irańskich.

Obecnie banknotem o najwyższym nominale będącym w obiegu, jako prawny środek płatniczy, jest emitowany przez bank centralny banknot 100 000 riali irańskich.

Bank centralny Iranu pozwalał dużym bankom państwowym drukować własne banknoty znane jako „czeki gotówkowe”. Były to czeki na okaziciela o stałych kwotach, drukowane w formie oficjalnych banknotów, ważne przez rok. Dostępne były dwa rodzaje czeków. Jeden, znany jako „czek irański”, może być zrealizowany w dowolnej instytucji finansowej. Drugi czek, o nominale 200 000, 500 000, 1 000 000, 2 000 000 i 5 000 000 tylko w instytucjach bankowych. W 2008 r. CBI cofnęło ten przywilej bankom i obecnie wydaje własne czeki irańskie.

Wprowadzenie czeków było konsekwencją inflacji, która spowodowała niedobór wysokich nominałów do rozliczeń i niechęci banku centralnego do emisji wyższych nominałów riala irańskiego.

W 2019 r. Iran zapowiedział reformę walutową, polegającej na denominacji (10 000:1) oraz zmianie nazwy waluty z riala irańskiego na tomana. 7 lutego 2021 r. do obiegu zostały wprowadzone nowe banknoty oraz czeki o podwójnym nominale – w rialach irańskich (z fantomowymi cyframi) i w przyszłych tomanach. Także w lutym zaprezentowane zostały wizerunki kolejnych nominałów przewidzianych do emisji. Jeden z nich – 50 000 riali irańskich równym 5 przyszłym tomanom – trafił do obiegu 6 marca 2021 r. W lipcu 2022 r. wprowadzone kolejne nominały – 10 000 i 20 000 riali irańskich, przyszłych 1 i 2 tomanów.

Banknoty riala irańskiego i czeków irańskich emitowanych od 2019 r są emisjami przejściowymi. Według pierwotnych planów, proces wymiany miał zostać zakończony w ciągu dwóch, do pięciu lat. Na chwilę obecną brak konkretnej daty.

Obecne w obiegu znajdują się przejściowe nominały:
banknot o nominale 10 000 riali irańskich = 1 toman
banknot o nominale 20 000 riali irańskich = 2 tomany
banknot o nominale 50 000 riali irańskich = 5 tomanów
banknot o nominale 100 000 riali irańskich = 10 tomanów
czek o nominale 500 000 riali irańskich = 50 tomanów
czek o nominale 1 000 000 riali irańskich = 100 tomanów
czek o nominale 2 000 000 riali irańskich = 200 tomanów

Wizerunki czeków emitowanych przez irańskie banki na stronie banknote.ws
Wizerunki riala irańskiego i czeków irańskich na stronie banknote.ws
Wizerunki i opis riala irańskiego oraz czeków irańskich na stronie banku centralnego

Nominał: 2 000 000 riali irańskich – 200 tomanów
Wymiary: 156 x 71 mm
Podłoże: papierowe (bawełniane)
Dominujący kolor: zielony
Druk: Security Paper Mill (TAKAB)
Data emisji: 11 marca 2025 r. – 1403/12/21 AP
druga seria nominału 2 000 000

Przód:
– w lewym górnym rogu nominał liczbowy: ۲۰۰۰۰۰۰ (2000000). Pierwsze trzy cyfry wyraźnie większe i wyeksponowane
– nad liczbą nominał słowny i nazwa waluty: دو میلیون ریال (dwa miliony riali)
– na prawo nazwa banku: بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران (Bank Centralny Islamskiej Republiki Iranu)
– poniżej, w kolorze czerwonym, napis: ایران چک (czek irański)
– w prawej części pasek zabezpieczający, okienkowy, zmieniający kolor ze złotego na zielony. Na pasku napis: I.R.IRAN (akronim od Islamic Republic of Iran) oraz logo banku
– w prawym górnym rogu numer seryjny zapisany cyframi arabskimi, rozdzielonymi ukośnikiem „/”
– w prawym dolnym rogu nominał liczbowy: 200
– z lewej strony na dole numer seryjny, cyfry rozdzielone kreską i dwukropkiem „|:”
– w prawej części znak wodny w postaci wizerunku fragmentu minaretu Wielkiego Meczetu w Isfahanie i nominału „200”
– na prawo od pola znaku wodnego element recto-verso w postali liczby „200”
– poniżej podpis
– na dole z prawej i lewej strony prostokąty z mikrotekstem „IRAN CHEQUE” (czek irański)
– motyw przedstawiający meczet Imana znajdujący się na placu Imama w Isfahanie
– na motywie, na dole z lewej strony, napis „جلالی” (?)
– pod grafiką mikrotekst (?)
– w tle ozdobna ornamentyka

Tył:
– z lewej strony u góry nazwa banku centralnego: CENTRAL BANK OF / THE ISLAMIC REPUBLIC OF IRAN
– pod nazwą banku napis: IRAN CHEQUE
– w prawym górnym rogu nominał liczbowy: 2000000, z wyraźnie wyeksponowanymi cyframi „200”
– poniżej nominał słowny i nazwa waluty: TWO MILLION RIALS
– na lewo od pola znaku wodnego element recto-verso
– w prawym dolnym rogu nominał liczbowy „200” wydrukowany magnetyczną farbą zmienną optycznie (OVMI), z efektem zmiany koloru (SPARK) od złotego do zielonego
– w środkowej części pionowy opalizująca taśma z nominałem „200” i logo banku
– motyw przedstawiający perską miniaturę autorstwa Mahmouda Farshchiana gry czogan, z podpisem (?) na dole z lewej strony
– pod motywem postarzający się napis: CENTRAL BANK OF THE ISLAMIC REPUBLIC OF IRAN 2000000 RIALS
– w tle ozdobna ornamentyka

Elementy widoczne w świetle UV. W papierze zatopione włókna fluorescencyjne. Na tylnej stronie druk 3D (Medallion). Napisy w języku perskim i angielskim

Dozwolone użycie informacji i materiałów pod warunkiem wskazania wpisu lub news.notafilia.pl

Źródło: CBI