Polska – moneta kolekcjonerska

12 stycznia 2026 r. Narodowy Bank Polski (NBP) wyemituje monetę kolekcjonerską serii Skarby sztuki medalierskiej – Stanisław Konarski

W 1764 r. na tron polski wstąpił Stanisław August Poniatowski. Obejmował władzę w kraju osłabionym gospodarczo, z niestabilną sytuacją finansową, destabilizowaną m.in. bezprawną emisją polskiego pieniądza przez królów z dynastii Wettynów oraz fałszerski proceder króla pruskiego Fryderyka II, którego podrabiane polskie monety masowo trafiały do obiegu w kraju. Sejm konwokacyjny z 1764 r. zobligował króla do uruchomienia produkcji menniczej i jej kontroli. Rok później (10 stycznia 1765 r.) król powołał Komisję Menniczą. Na jej czele stanął kanclerz wielki koronny Andrzej Zamoyski i kanclerz wielki litewski Michał Czartoryski. Do Warszawy przyjechał Jan Filip Holzhaeusser, drezdeński artysta, który do 1792 r. był głównym medalierem królewskim i medalierem nowopowstałej mennicy. Holzhaeusser zaprojektował również jedenaście medali „Pocztu królów polskich” na podstawie portretów Marcello Bacciarellego, którego repliki zostały wybite na monetach kolekcjonerskich NBP Skarby Stanisława Augusta (monety serii opisane na blogu)

Seria: Skarby sztuki medalierskiej
Nazwa: Stanisław Konarski
Nominał: 50 złotych
Metal/stop: Ag 999
Masa: 62,20 g – 2 oz – dwie uncje trojańskie
Średnica: 45 mm
Stempel/jakość: stempel zwykły UNC. Wysoki relief
Rant: gładki
Mennica: Mennica Polska
Nakład: do 4 000 sztuk
Data emisji: 12 stycznia 2026 r.
Cena emisyjna/sprzedaży:

monety serii opisane na blogu
folder informacyjny i opis monety (English)
plan emisji
pierwsza emisja w 2026 r.

Projekt: ? (na podstawie medalu)

Motyw oparty na medalu (z 1771 r.) autorstwa Johanna Philippa Holzhäussera (Jan Filip Holzhaeusser, 1731-1792) przedstawiający Stanisława Konarskiego (1700-1773). W uznaniu zasług dla Ojczyzny, głównie w szkolnictwie, król Stanisław August Poniatowski zlecił wykonanie medalu ku czci Konarskiego

Awers:
– wzdłuż krawędzi nazwa państwa, nominał i skrót waluty: RZECZPOSPOLITA POLSKA ○ 50 ZŁ
– na dole wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Pod orłem, po prawej stronie, znak mennicy: m / w
– po obu stronach orła rok emisji: 20 26
– centralnie, na wydzielonym polu, znajdują się dwie księgi leżące na kobiercu, jedna na drugiej, zwieńczone wieńcem dębowym. Na grzbietach ksiąg widnieją tytuły DE EMEND ELOQU i DE CONCLUD CONSIL
– nad księgami, półkolem, napis: SAPERE AUSO. (z kropką na końcu)
– na dole napis: STAN: AUG: REX. / MDCCLXV. (z kropką na końcu)

DE EMEND[andis] ELOQU[entiae vitiis] – O poprawie wad wymowy
DE CONCLUD[endis] CONSIL[iis] – O sposobie kończenia obrad
SAPERE AUSO – Temu co śmiał użyć rozumu
STAN[islaus] AUG[ustus] REX. MDCCLXV – Stanisław August król 1765
MDCCLXV – rzymski zapis roku 1765, rok decyzji o wybiciu medalu

Rewers:
– centralnie popiersie Konarskiego w habicie pijara, z profilem zwróconym w lewo
– u dołu, pod popiersiem, oznaczenie autora: I. P. HOLZHAEUSSER. F. (z kropką na końcu)
– wzdłuż krawędzi napis: STAN: KONARSKI. SCHOL: PIAR: IN. POL: ET. LITU: ANTIQ: PRÆP: PROV:

F. od fecit – zrobił
STAN[islaus] KONARSKI SCHOL[arum] PIAR[um] IN POL[onia] ET LITU[ania] ANTIQ[uitus] PRAEP[ositus] PROV[incialis] – Stanisław Konarski szkół Pijarskich w Polsce i Litwie niegdyś prowincyał

Medal Stanisław Konarski, 1771, fot: OneBid.
Z lewej awers, z prawej rewers. Srebro, 39,67 g, 43 mm

Monety kolekcjonerskie emitowane przez NBP są prawnymi środkami płatniczymi

Warunki użycia informacji i materiałów

Źródło: NBP