Ukraina – monety kolekcjonerskie

18 lipca 2022 r. Narodowy Bank Ukrainy (Національний банк України, NBU) wyemitował monety kolekcjonerskie serii Moja nieśmiertelna Ukraina – Oj, na łące czerwona kalina

Tam na łące czerwona kalina (ukr. Ой у лузі червона калина) – ukraiński marsz patriotyczny z 1911 roku, utwór finałowy ze spektaklu „Słońce ruin”, zaadaptowany jako własny hymn przez Legion Ukraińskich Strzelców Siczowych walczący w latach 1914–1919 o wyzwolenie Ukrainy spod panowania rosyjskiego. Utwór wykorzystuje motyw krzewu liściastego kaliny koralowej – który to symbol jest częścią kultury ukraińskiej od czasów starożytnych, wykorzystywany w legendach i pieśniach. Złamane drzewo „kałyny” było oznaką kłopotów i tragedii; zniszczenie tego krzewu było haniebnym czynem. Ukraińcy starannie ją chronili, bo panowało przekonanie, że kalina rosła tylko obok dobrych ludzi. Pieśń pierwotnie miała jedną zwrotkę. W 1914 r. dodano trzy zwrotki mówiące o walce z rosyjską niewolą. Pod koniec 1980 r. dwoje dysydentów, z czasów Związku Radzieckiego (ZSRR), dodało kolejną. W ZSRR publiczne wykonywanie tego utworu było zakazane, a za jego śpiewanie groziły represje. Ukraińskie radio nagrało tę wersję piosenki w 1991 roku, po uzyskaniu niepodległości od ZSRR.

W Internecie krążą wpisy przedstawiające utwór jako hymn Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA) – formacji zbrojnej ukraińskich nacjonalistów działającej w latach 1942–1956, która jest odpowiedzialna za dokonane w latach 1943–1945 zbrodnie ludobójstwa na ludności polskiej na Wołyniu i w Galicji Wschodniej. Podobne stanowisko wysuwało Stowarzyszenie Upamiętniania Polaków Pomordowanych na Wołyniu, wnosząc zarazem zawiadomienie do Prokuratury Rejonowej w Hrubieszowie o możliwości popełnienia przestępstwa publicznego propagowania faszystowskiego lub innego totalitarnego ustroju państwa przez pracowników Zamojskiego Domu Kultury, którzy zorganizowali publiczne wykonanie „Czerwonej kaliny” przez polską i ukraińską młodzież (nagranie zostało także opublikowane w mediach społecznościowych). Prokuratura nie dopatrzyła się znamion czynu zabronionego i wydała postanowienie o odmowie wszczęcia dochodzenia w tej sprawie. Historyk z Uniwersytetu Gdańskiego, profesor Igor Hałagida, zaznacza, że nie istnieją źródła potwierdzające fakt, że utwór ten był hymnem wspomnianej organizacji. Podkreśla także, że nie istnieją źródła mówiące o tym, by był on w jakiś szczególny sposób wyróżniany przez członków UPA. Polski Instytut Spraw Międzynarodowych wskazuje, że rozpowszechnianie takich informacji w czasie wojny rosyjsko–ukraińskiej może być celowym zabiegiem rosyjskiej propagandy, którą chętnie rozpowszechniają antyukraińskie, prawicowo-nacjonalistyczne środowiska w Polsce. W rzeczywistości hymnem OUN/UPA był utwór pt. „Marsz Ukraińskich Nacjonalistów”, obecnie znany również jako „Marsz Nowej Armii”.

W 2022 roku, w związku z inwazją Rosji na Ukrainę, utwór zdobył międzynarodową popularność dzięki nagraniu w serwisie społecznościowych, gdzie opublikowane zostało wykonanie Andrija Chływniuka z ukraińskiego zespołu Boombox, który wykonał utwór przed Soborem Mądrości Bożej w Kijowie w umundurowaniu żołnierza obrony terytorialnej uzbrojonego w karabinek AK-74. Następnie utwór zyskał jeszcze większa popularność w wersji zremiksowanej przez artystę działającego pod pseudonimem The Kiffness, pochodzącego z RPA. Polski muzyk Limboski (Michał Augustyniak) 24 marca 2022 roku wydał swój remiks pieśni. Na bazie utworu powstała piosenka Hey, Hey, Rise Up! z 2022 w wykonaniu Pink Floyd i Chływniuka opublikowana 8 kwietnia 2022.

Zapowiedź kolejnych monet została opublikowana na stronie NBU. Ze względu na trwającą wojnę, plany te mogę ulec dalszym zmianom

Seria/nazwa: Безсмертна моя Україно – Ой у лузі червона калина
Nominał: 5 hrywien
Metal/stop: CuNi15Zn21 (nowe srebro)
Masa: 16,54 g
Średnica: 35 mm
Stempel/jakość: спеціальний анциркулейтед – specjalna nieobiegowa – SU
Rant: ząbkowany
Mennica: Банкнотно-монетний двір Національного банку – Mennica NBU
Nakład: do 250 000 sztuk. W 2022 r. – 75 000 sztuk w folderach
Data emisji: 18 lipca 2022 r.
Cena emisyjna/sprzedaży: 103 hrywny – ok. 16,38 złotych na dzień 18.07.2022 r.
nakład z 2022 r. w folderach za 133 hrywny – ok. 21,15 złotych na dzień 18.07.2022 r.
monety serii opisane na blogu

Autor: Дмитро Кривонос (Dmytro Krywonos)

Awers: Na górze, wzdłuż krawędzi półkolisty napis: А МИ ТУЮ ЧЕРВОНУ КАЛИНУ ПІДІЙМЕМО (A my podniesiemy czerwoną kalinę). Na dole nazwa państwa: УКРАЇНА. Po lewej stronie mały herb Ukrainy, pośrodku rok emisji: 2022, po prawej nominał i symbol waluty: 5₴. Pod nominałem znak mennicy; Motyw centralny – obrońcy różnych pokoleń, Kozak, Strzelec Siczowy i współczesny żołnierz Sił Zbrojnych Ukrainy, podnoszący kalinę, której korona przypomina zarysy granic Ukrainy

Rewers: Wzdłuż krawędzi półkolisty napis: А МИ НАШУ СЛАВНУ УКРАЇНУ, ГЕЙ, ГЕЙ, РОЗВЕСЕЛИМО! (A my naszą sławną Ukrainę, hej hej, rozweselimy!). Centralnie liść kaliny z kiściami owoców

Teksty z pieśni, w jednym z tłumaczeń lirycznych

Seria/nazwa: Безсмертна моя Україно – Ой у лузі червона калина
Nominał: 10 hrywien
Metal/stop: Ag 925
Masa: 31,10 g – 1 oz – jedna uncja trojańska
Średnica: 38,6 mm
Stempel/jakość: stempel lustrzany – proof / спеціальний анциркулейтед – specjalna nieobiegowa – SU (*)
Rant: gładki z inskrypcjami oznaczającymi metal, próbę, masę i znak mennicy
Mennica: Банкнотно-монетний двір Національного банку – Mennica NBU
Nakład: do 5 000 sztuk. W 2022 r. – 2 500 sztuk
Data emisji: 18 lipca 2022 r.
Cena emisyjna/sprzedaży: 1 435 hrywien – ok. 228,18 złotych na dzień 18.07.2022 r.
monety serii opisane na blogu
(*) – w opisach monet w oficjalnych materiałach NBU spotyka się obie jakości wykonania

Autor: Дмитро Кривонос (Dmytro Krywonos)

Awers: Na górze, wzdłuż krawędzi półkolisty napis: А МИ ТУЮ ЧЕРВОНУ КАЛИНУ ПІДІЙМЕМО (I podniesiemy tę czerwoną kalinę). Na dole nazwa państwa: УКРАЇНА. Po lewej stronie mały herb Ukrainy, pośrodku rok emisji: 2022, po prawej nominał i symbol waluty: 5₴. Pod nominałem znak mennicy; Motyw centralny – obrońcy różnych pokoleń, Kozak, Strzelec Siczowy i współczesny żołnierz Sił Zbrojnych Ukrainy, podnoszący kalinę, której korona przypomina zarysy granic Ukrainy

Rewers: Wzdłuż krawędzi półkolisty napis: А МИ НАШУ СЛАВНУ УКРАЇНУ, ГЕЙ, ГЕЙ, РОЗВЕСЕЛИМО! (I rozweselimy naszą wspaniałą Ukrainę, hej, hej!). Centralnie liść kaliny z kiściami owoców

Teksty z pieśni w lirycznym tłumaczeniu

Monety kolekcjonerskie są prawnym środkiem płatniczym

Dozwolone użycie informacji i materiałów pod warunkiem wskazania wpisu lub news.notafilia.pl

Źródło: NBU