Turcja – moneta kolekcjonerska

20 lipca 2024 r. Turecka Mennica Państwowa (Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü) wyemitowała monetę kolekcjonerską 50. rocznica operacji pokojowej na Cyprze

15 lipca 1974 roku junta wojskowa rządząca w Grecji, w zmowie z grecko-cypryjskimi kolaborantami, dokonała na Cyprze zamachu stanu, chcąc obalić demokratycznie wybrany rząd. 20 lipca Turcja zaatakowała Cypr, gwałcąc międzynarodowy kodeks postępowania określony traktatami, których była sygnatariuszem. Pretekstem był pucz, a rzekomym celem – przywrócenie porządku konstytucyjnego na wyspie. Turcja zajęła 36,2% suwerennego terytorium Republiki, łamiąc zapisy Karty NZ oraz podstawowe normy prawa międzynarodowego. Turecka okupacja części Cypru trwa nadal, mimo oenzetowskich rezolucji wzywających do wycofania obcych wojsk z Cypru.

Inwazja i okupacja były tragiczne w skutkach: tysiące osób poniosło śmierć, ponad 180 tys. Greków cypryjskich zamieszkujących północną część Cypru – ponad jedna trzecia ówczesnej liczby ludności – została wysiedlona. Kolejne 20 tys. osób przebywających w zamkniętych enklawach na okupowanym terenie, wskutek zastraszania i pozbawienia fundamentalnych praw człowieka, opuściło swoje domostwa, by szukać schronienia w części Cypru administrowanej przez rząd. Ponadto, w ramach tureckiej polityki segregacji etnicznej, Turcy cypryjscy zostali zmuszeni przez Turcję i własnych przywódców do zamieszkania na terenach okupowanych. Około 1400 Greków cypryjskich – cywilów i wojskowych – nadal uważa się za osoby zaginione, a ich los jest nieznany. Polityka zasiedlania terenów okupowanych przybyszami z Turcji zmieniła demografię w takim stopniu, że liczba nielegalnych osadników przewyższa liczbę Turków cypryjskich prawie dwukrotnie. W wyniku inwazji Cypr utracił 70% najlepiej rozwiniętych gospodarczo terenów, a 30% ludności straciło pracę. Znaczna część dóbr kultury uległa zniszczeniu lub stała się celem aktów wandalizmu, wiele miejsc kultu religijnego sprofanowano. Powszechne potępienie tureckiej inwazji i wynikających z niej aktów agresji wobec Cypru znalazło odbicie w rezolucjach Zgromadzenia Ogólnego i Rady Bezpieczeństwa ONZ, rezolucjach wielu międzynarodowych organizacji oraz orzeczeniach sądów międzynarodowych. W dokumentach tych żąda się umożliwienia uchodźcom bezpiecznego powrotu do domów oraz wszczęcia poszukiwań osób zaginionych; wzywa się do poszanowania praw człowieka wszystkich Cypryjczyków oraz do poszanowania niepodległości, suwerenności i integralności terytorialnej Cypru. Europejski Trybunał Praw Człowieka uznał ponadto, że rząd Turcji jest odpowiedzialny za nagminne i systematyczne łamanie praw człowieka na Cyprze (więcej informacji: Ambasada Republiki Cypryjskiej w Warszawie – Kwestia Cypryjska).

W historiografii i propagandzie tureckiej oraz Cypru Północnego inwazja nazywana jest cypryjską operacją pokojową. Cypr Północny (tur. Kuzey Kıbrıs), oficjalnie Turecka Republika Cypru Północnego (tur. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, KKTC) – państwo częściowo uznawane na arenie międzynarodowej, zajmujące północną część azjatyckiej wyspy Cypr zamieszkiwaną przez ludność pochodzenia tureckiego. Republika obejmuje ok. 25% ludności i 36% terytorium wyspy. Jedynym państwem oficjalnie uznającym na arenie międzynarodowej Cypr Północny jest Turcja. Organizacja Narodów Zjednoczonych uznaje to terytorium za obszar Cypru pod turecką okupacją. Unia Europejska konsekwentnie odmawia uznania Cypru Północnego i nazywa teren republiki obszarem Republiki Cypru pod turecką okupacją.

W kwietniu 2024 r. została wydana moneta 40. rocznica powstania Tureckiej Republiki Cypru Północnego

Seria:
Nazwa: Kıbrıs Barış Harekâtı’nın Ellinci Yıl Dönümü
Nominał: 20 lir tureckich
Metal/stop: Ag 925
Masa: 31,10 g – 1 oz – jedna uncja trojańska
Średnica: 38,61 mm
Stempel/jakość: oksydowana
Rant: frezowany
Mennica: Darphane – Mennica Turecka
Nakład: 3 000 sztuk
Data emisji: 20 lipca 2024 r.
Cena emisyjna/sprzedaży: 1 450 lir tureckich – ok. 172,93 złotych na dzień 20.07.2024

Awers: Wzdłuż krawędzi u góry nazwa państwa w języku tureckim: TÜRKIYE CUMHURIYETI. Na dole w języku angielskim: REPUBLIC OF TÜRKIYE. W centrum, w częściowo przerwanym okręgu, skrzyżowane kolorowe flagi Turcji i Cypru Północnego. U góry znak mennicy. Pod znakiem mennicy rok emisji: 2024. Na dole pod flagami, półkolem, nominał i nazwa waluty: 20 Türk Lirası

Rewers: Wzdłuż krawędzi u góry napis: KIBRIS BARIŞ HAREKÂTI’ NIN 50. YIL DÖNÜMÜ ((50. ROCZNICZA OPERACJI POKOJOWEJ NA CYPRZE). Na dole: 20 TEMMUZ 1974 (20 LIPCA 1974). Centralnie scena przedstawiająca inwazję wojsk tureckich na Cypr – desant morski i powietrzny (na spadochronach). Na barkach desantowych flaga Turcji

Monety kolekcjonerskie są prawnym środkiem płatniczym o wartości nominalnej

Dozwolone użycie informacji i materiałów pod warunkiem wskazania wpisu lub news.notafilia.pl

Źródło: Darphane